|
Zoals Monseigneur Romero, zo was ook Roger We mogen niet toegeven aan wanhoop en ontmoediging. Blijf zaaien, uiteindelijk zal er een overvloedige oogst zijn Beste mensen, Hoe onverwacht en hoe droevig ook, voor ieder van ons was het een bijzondere en dankbare coïncidentie dat Roger gestorven is op de 45 ste verjaardag van het martelaarschap van Monseigneur Romero: 24 maart. Maar eigenlijk is er veel meer aan de hand, veel meer dan we ook maar durven vermoeden. In de eerste lezing van deze viering hoorden we een fragment uit die laatste geschreven preek van Roger, een preek over Mgr Romero en hoe die vandaag onder ons aanwezig is. De armen in het noorden van Morazán hebben Roger nabij gekend, beluisterd en bezig gezien. Zij zullen ten volle beamen dat ze in Roger een mens van God erkenden, een mens van hoop, een mens die liefheeft zonder grenzen, ook met het risico zijn eigen leven te riskeren. Dat waren de kenmerken van Mgr Romero die Roger in zijn laatste homilie wilde delen. Maar tegelijkertijd was het als zijn eigen testament, uitdrukking van zijn eigen leven. Dat zijn dan ook de drie puntjes die ik vandaag dankbaar in herinnering wil brengen.
1. Zoals Mgr. Romero, zo was ook Roger “een mens van God”. In latijnsamerika en concreet in El Salvador hebben we ervaren dat God ons nabijkomt in de armen, wie uitgebuit en vervolgd wordt, wie uitgesloten wordt en vernederd. Mgr. Romero voedde zijn preken vanuit het direct contact met zijn volk tijdens zijn bezoeken tot in de kleinste gemeenschappen of marginale wijken. In het lijden van de armen hoorde hij Gods eigen stem. Dat is ook gebeurd in het pastorale leven en werk van Roger, heel speciaal tijdens die 45 jaren in de traditioneel vergeten provincie Morazán. Wanneer het omwille van de repressie in de hoofdstad niet meer mogelijk was om “het goede” te doen, had Roger bewust gekozen om getuigend aanwezig te zijn bij diegenen die beslist hadden om “het juiste” te doen in die legitieme strijd om gerechtigheid. Roger was aanwezig bij de compañeros en bij de lokale bevolking. Een sleutelwoord was voor hem: acompañar, dat is meegaan, begeleiden, ondersteunen, versterken, moed geven. En ook na de oorlog van 12 jaren wilde Roger bij zijn volk blijven. Als gezondene van Gods wege deed hij zoals Mgr Romero zegde: ik zal mijn volk niet verlaten. Een groep jongeren in Morazán droeg een groot spandoek aan het hoofd van de processie vanuit de kerk van Perquin naar de laatste rustplaats van Roger, een spandoek met als tekst: “ Con Rogelio Jesús pasó por nuestro pueblo”. Met Roger is Jezus door ons volk getrokken”. In hem hebben de compañeros y de vele mensen in de gemeenschappen van Morazán Gods nabijheid ervaren. Santiago van Radio Venceremos heeft in alle respect Roger “el santo varón” genoemd, de heilige man in Morazán. Padre Chopin (salvadoraanse theoloog) schreef: ik twijfel niet dat jouw woorden inspiratie geweest zijn van de Geest van de God van Jezus. Een man die langs de kant stond te kijken toen de wagen met het gestorven lichaam van Roger voorbij kwam richting Perquín, zei: “El Padre ha sido un ángel - El Padre is een engel geweest.” Waarlijk Roger was “een mens van God”.
2. Zoals Mgr. Romero, zo was ook Roger, “een mens van hoop” Over zijn beslissing om als priester aanwezig te zijn in het oorlogsgebied in het noorden van El Salvador en daar de weg mee te gaan, zei Roger zelf: “ We wilden de legitieme strijd aanmoedigen, aanwezig zijn in droevige momenten, waar mogelijk een gemeenschap vormen en helpen om de hoop in stand te houden”. Roger vond dat hij daar moest aanwezig zijn: als teken van hoop, als trooster bij lijden en pijn, als bezielende kracht. Getuigen uit die tijd van oorlog herinneren dat Roger tijdens de eucharistievieringen dikwijls herhaalde ”God draagt zijn volk, en Hij draagt het goed”, “God staat aan jullie kant”. In het boekje over zijn leven in de vuurlijn van de oorlog zegt Roger: “Wat ik als onze belangrijkste rol zie, is hoop geven. Dat is de reden waarom ik hier ben. Voor deze mensen die in God geloven, is het woord van geloof een bron van kracht, van moed, van hoop, en dat een priester met hen meetrekt is een teken dat God met hen is.” Roger was een teken van hoop in de meest verwarrende, gewelddadige of blijkbaar uitzichtloze momenten. In zijn laatste geschreven preek verwees hij naar een citaat van de aartsbisschop: “Jullie zullen zien, lieve armen, lieve onderdrukten, (….), dat de dageraad van de verrijzenis al schijnt. Ook voor ons volk moet dat uur komen.” Dat was ook de boodschap van Roger. Na de vredesakkoorden waren er veel redenen om te hopen en te vertrouwen. Maar wanneer de gebeurtenissen die zo verwachte veranderingen niet zichtbaar maakten, bleef Roger oproepen tot hoop. Met kerstmis 2019 zei hij in een preek: “Laten we niet aarzelen om, ondanks onze ellende en moeilijkheden, ons aan God vast te klampen. Hij is er om ons te troosten en ons de kracht te geven die we nodig hebben om de persoonlijke en sociale tegenslagen die zich blijven voordoen, het hoofd te bieden en te overwinnen”. “Spijts alles is er hoop en het blijft nog altijd mijn overtuiging dat we - vroeger dan verwacht - de goede weg zullen terugvinden. Geen reden om op te geven. Voortdoen blijft de boodschap”. Roger was een mens van hoop ook omdat hij die uitstraalde met zijn leven, met zijn toewijding, zijn betrokkenheid bij de armen, zijn moed. Die boodschap van hoop kon zo wortel schieten in de vele kleine, maar zo belangrijke gemeenschapsinitiatieven die in Morazán opgezet werden. Met de pastorale equipe werd er gewerkt aan gemeenschaps-vorming en gelovige verdieping, maar ook aan concrete tekens van hoop in de sociale pastoraal, in kleinere en grotere sociale en economische projecten. Ze getuigen van een wederzijdse dynamiek tussen het Woord en de Actie, die creatieve zoektocht naar een menswaardig leven voor de mensen en de gemeenschappen. Waarlijk Roger was een mens van hoop. 3. Ten derde, zoals Mgr. Romero, zo was ook Roger, een mens die kon liefhebben zonder grenzen, met het risico zijn eigen leven te verliezen. Roger is letterlijk meer dan eens door het vuur gegaan. Zijn trouwe liefde voor arme mensen, hun lijden en hun inspanningen, was zijn dagelijkse keuze. Hun strijd werd ook zijn strijd om gerechtigheid. In deze keuze voor de armen heeft Roger zich ook door hen laten vormen. Zij hebben zijn groeiproces mee mogelijk gemaakt. Zo hebben zij hem ook geleerd geduldig te zijn met zichzelf en met anderen. Zij leerden hem wat mildheid betekent en zachtmoedigheid. Die liefde voor de armen verplichtte Roger ook op te komen voor de waarheid, voor het waarom van het onrecht en de miserie. Zo werd hij ook verdediger van de armen. Hij sprak de waarheid met autoriteit. Net zoals Mgr. Romero noemen we Roger “Vader van de armen”. Zij hebben dat zo aangevoeld in zijn spreken. Bij het horen van zijn woorden, voelden arme mensen vreugde, hoop en troost van Gods wege. In het leven en het werk van Roger samen met de equipe en de gemeenschappen zien we wat het kan betekenen “Kerk van de armen” te zijn, waar trouwe liefde werkelijk diaconie wordt, dienstwerk aan de armen. Dat bracht hem ook op verschillende momenten in conflictsituaties zowel met burgerlijke als met kerkelijke autoriteiten. Waarlijk Roger was een mens die kon liefhebben zonder grenzen. Het is niet zomaar dat de drie verzamelboeken van zijn preken van de laatste jaren de naam dragen “Mosterdzaadje. Teksten voor een volk onder weg”. Roger vertrouwde op de immense kracht van Gods Rijk dat groeit als een mosterdzaadje. Daarom is hij gedurende 55 jaren in El Salvador altijd maar blijven zaaien. Dat deed hij met de standvastigheid of koppigheid die leek op die van een izote, de yuccaplant, die, hoe dikwijls ook uitgerukt of weggegooid, toch opnieuw wortel schiet en leven voortbrengt. Wie Roger van nabij gekend heeft wist dat hij het niet zou opgeven. Daarom erkennen we vandaag ook dat de redenen van zijn leven ten volle zin en betekenis geven aan zijn sterven. Monseigneur Romero noemde de vermoorde priesters de “werkelijk rechtvaardigen”, ondanks hun zwakheden en fouten. In diezelfde zin zeggen we vandaag dat Roger geleefd heeft als “werkelijk rechtvaardige”, mens van God, mens van hoop, mens die kon liefhebben. Daarom zeggen wij, naar woorden van Mgr. Romero: We moeten Roger’s levensgetuigenis in onze memorie bewaren, wetend dat hij de nederige weerklank, de nederige resonantie geweest is van God in het volk van El Salvador. We kunnen alleen maar dankbaar zijn en ons blijven motiveren vanuit het levensgetuigenis van Roger. Hij blijft ons herhalen: “We mogen niet toegeven aan wanhoop en ontmoediging. Blijf zaaien, uiteindelijk zal er een overvloedige oogst zijn.” Dat zijn licht onze weg moge blijven verlichten. En zeggen we samen met zijn volk in Morazán: Que viva el Padre Rogelio.
Ludo Van de Velde Gullegem 12 april 2025. |
